Wat betekent een veilige leefomgeving?

Wat is een veilige leefomgeving?

Een gezonde leefomgeving is een omgeving die bewoners als prettig ervaren, waar gezonde keuzes gemakkelijk en logisch zijn en waar negatieve invloed op gezondheid zo klein mogelijk is.

Voor het ontwerp en de inrichting van een ruimte (lees: omgeving) met als doel de veiligheid te verbeteren, zijn de volgende indelingen interessant:

Objectieve en subjectieve veiligheid (Bron: https://www.omgevingspsycholoog.nl/veiligheid/)

Objectieve veiligheid gaat om de feitelijke aan- of afwezigheid van een bedreiging (CBS, 2015). Subjectieve veiligheid gaat over de mate “waarin iemand zich in zijn woon- en leefsituatie […] door misdrijven, overtredingen en ernstige overlast bedreigd voelt”

Fysieke en sociale veiligheid

Als er over fysieke veiligheid wordt gesproken, bedoelt men “bedreiging van gezondheid en goederen door allerhande ongevallen in de natuur of technologie”

Fysieke veiligheid omvat de bescherming tegen leed door ongevallen of door incidenten van niet-menselijke oorsprong, zoals brand en overstroming. Onder fysieke veiligheid valt brandveiligheid, verkeersveiligheid en veiligheid van leefomgeving. Het is van belang dat iedereen weet hoe te handelen bij incidenten.

Sociale veiligheid is minder goed te omschrijven. Dit zou deels kunnen komen omdat sociale veiligheid per definitie afhankelijk is van het gedrag van mensen.

Algemene en situationele veiligheid

Algemene en situationele veiligheid verschillen in het gebied en tijdstip waarop uitspraken over veiligheid van toepassing zijn. Algemene veiligheid kijkt meer naar het geheel, bijvoorbeeld heel Nederland over langere tijd. Uitspraken als ‘ik heb geen vertrouwen in de overheid’ of ‘Nederland wordt veiliger” passen hierbij. Situationele veiligheid focust op het hier en nu. Het gaat om de vraag: als een persoon over straat loopt, hoe voelt hij of zij zich hier en nu?

Geanticipeerde en werkelijke veiligheid.

Geanticipeerde veiligheid gaat over de veiligheid die mensen verwachten, al dan niet door toedoen van een verandering, bijvoorbeeld een nieuw ontwerp en inrichting van de openbare ruimte. Werkelijke veiligheid gaat over de veiligheid die werkelijk objectief wordt gemeten of subjectief wordt ervaren. Dit onderscheid is met name relevant bij participatieprocessen waarbij bewoners (mogelijk) weerstand hebben tegen een verandering in de fysieke ruimte. Bewoners anticiperen bij het beoordelen van de veiligheid op de verandering, niet op een uitgevoerde, bestaande situatie (dat kan nog niet, want die bestaat nog niet). Hierbij wordt wel eens de aanname gemaakt dat de veiligheid verslechterd.