'Onze' Boerderijen
Biologisch-dynamische natuurboerderij Rutte
Het zuidelijk deel van het Westzijderveld, dat grenst aan de Westzanerdijk en Westerwindpad, heeft een agrarische bestemming en wordt sinds enkele jaren op biologisch-dynamische wijze gebruikt en onderhouden door het bedrijf van Jan Rutte en zijn familie. Het bedrijf is gevestigd in de zuidoosthoek van het Westzijderveld op het enige adres aan het Westerwindpad.
Samen met eigenaar Staatsbosbeheer, waarvan de grond wordt gepacht, is er volop aandacht voor het natuurbeheer en de weidevogels in dit gebied. Op de boerderij verblijven 75 melkkoeien.
Familiegeschiedenis: Jan komt uit een boerenfamilie. Zijn beide opa’s, meeste ooms en zijn eigen ouders waren melkveehouder. Jan is dus op de boerderij geboren en getogen. Omdat de boerderij te klein was voor twee gezinsinkomens, is Jan na de landbouwschool eerst buitenshuis gaan werken. Later heeft hij het bedrijf van zijn vader in Westzaan overgenomen. In 2004 kregen Jan en zijn vrouw Connie het aanbod om het bedrijf naar Zaandam te verplaatsen. Sindsdien beheren zij de natuurgraslanden van Staatsbosbeheer.
Natuurboer
Jan vindt dat goed weidevogelbeheer eigenlijk niet te combineren valt met intensieve veehouderij. Er zouden daarom meer natuurboeren moeten worden opgeleid en een plek krijgen. Pas dan kan het aantal weidevogels écht toenemen. De provincie zou het deze natuurboeren gemakkelijker moeten maken door de administratieve last te verminderen en niet iedere keer een heel nieuw natuurplan te laten opstellen. Jan kan het weten, want hij is zelf een natuurboer. Een prachtig vak, vindt hij: “Ik ben directeur, veearts, planner, organisator, natuurbeheerder en cultuurbeheerder; de sloten in het land zijn ruim duizend jaar oud dus dat is cultuurbeheer.”
Weidevogels
Van het grasland waar Jan op werkt, wordt de helft zeer weinig gemaaid en extensief beweid. In overleg met Staatsbosbeheer ontwikkelt hij daar kruidenrijk grasland en rietlandjes. Zijn weilanden zijn een rijk weidevogelgebied, met soorten als grutto, kievit en scholekster. Predatie zet een broedjaar soms onder druk. Toch vliegen jaarlijks vele jonge kuikens uit.
“De weidevogels zijn het allerbelangrijkste, daar draait het allemaal om. In het voorjaar zitten wij echt te wachten op de eerste grutto’s. Ik geniet van het totaalplaatje: de koeien, het riet, de orchideeën en weidevogels. Dankzij de natuur zitten wij hier en dankzij de koeien wordt het landschap grondig onderhouden” Aldus Jan Rutte
De Fronik Buurtboerderij
Een plek tussen stad en polder; van agrarisch bedrijf naar ontmoetingsplek. De boerderij werd tussen 1882 en 1894 gebouwd aan de Westzanerdijk in Zaandam. In 1914 kwam de oudst bekende bewoner – Piet Fronik – hier wonen. Zijn zoon Kobus nam het stokje van hem over. Buurtbewoners hielpen hem op en om de boerderij en kinderen uit de buurt speelden vaak op het erf. Geleidelijk veranderde het agrarische bedrijf in een ontmoetingsplek. Toen Kobus rond het jaar 2000 naar een verpleegtehuis ging, bleef de buurt zich bekommeren om de boerderij.
Op de boerderij krijgen jongvolwassenen met autisme, begeleid door De Heeren van Zorg, de kans om zelfstandig te wonen. Door de verzorging van de dieren komen ze in contact met buurtbewoners. Ook buren ontmoeten elkaar, bijvoorbeeld in het boerderijwinkeltje. En regelmatig worden er dagjes uit voor ouderen georganiseerd naar de hoeve. Zo is de Fronik Buurtboerderij voor iedereen een blijvende ontmoetingsplek geworden.
De Fronik boerderij valt onder het cultureel erfgoed met een speciale status. Het past namelijk bij ‘Het verdrag van Faro’. Het Verdrag van Faro benadrukt dat iedereen mag deelnemen en betekenis kan geven aan erfgoed. De sociale meerwaarde van de Fronik Buurtboerderij speelt een belangrijke rol bij de plek ervan in de maatschappij.
Wijkboerderij 'De Veldmuis'
Wijkboerderij De Veldmuis is al sinds 1991 centraal gelegen in de wijk Nieuw West (Westerwatering en Zaans Hout/Westerspoor) en is daarmee de ideale ontmoetingsplek voor jong en oud!